آلودگی آبهای زیرزمینی بر اثر رسوخ آلودگی از سطح زمین و یا اطراف منبع آن صورت میگیرد و در این بین، ریشههای درختان و یا گیاهانی که به منبع راه یافتهاند نیز مورد توجه است.
نکات قابل توجه در یک منبع آب زیرزمینی
در یک منبع آب زیرزمینی، عواملی مثل عمق آب، عمق ایستایی، تغییراتی که امکان دارد بر اثر پمپاژ حاصل گردد، باید مشخص شود و تجزیه آب چاه و آبهای اطراف آن، نشان خواهد داد که این منبع زیرزمینی از یک محل یا بیشتر تغذیه میشود.
علت آلودگی آب های زیرمینی
آلودگی آبهای زیرزمینی احتمال دارد از آبهایی که به آن وارد میشود و یا از منابع دور دست باشد و اگر این آلودگی از منابع دور دست وارد آب شود، مشخص شدن محل آلوده کننده بسیار سخت است. اگر بعد از پمپاژ، آلودگی در آب مشاهده شود، بایستی مطالعهای در منابع آلودگی اطراف چاه، مثل چاههای توالت به عمل آید. عوامل تاثیر گذار در جل.گیری از آلودگی آبهای زیرزمینی به عمق چاه، وضع طبیعی محلی که چاه در آن قرار دارد و جهت حرکت آبهای زیرزمینی مربوط است.
در هر صورت، شعاعی که تحت اثر آن احتمال دارد آب زیرزمینی آلوده شود، معمولا از حدود ۲۰ برابر تغییرات سطح ایستابی بر اثر پمپاژ چاه بیشتر نیست. و اگر زمین کنار چاه از سنگهای شکسته باشد، این مهم کمی زیادتر است. به عنوان مثال اگر تغییرات ایستایی چاهی، ۰٫۵ متر باشد، شعاع آلودگی آن ۱۰ متر خواهد بود.
سرعت حقیقی جریان آب به چاه
سرعت حقیقی جریان آب از هر نقطه به چاه، با فاصله آن از چاه تغییر میکند و این سرعت در هر نقطه برابر است با سرعت حقیقی جریان آب در موقع ورود به چاه تقسیم بر مجذور فاصله. مثلا اگر سرعت حرکت آب در زمان ورود به چاه ۵۰ میلیمتر بر ثانیه باشد، در فاصله ۱۰ متری، ۰٫۵ میلیمتر و در ۵ متر، ۲ میلیمتر در ثانیه خواهد بود.
باید دقت داشت که این رابطه، یک رابطه تجربی تقریبی است، وگرنه برای محاسبه سرعت حقیقی بطور دقیق، به آزمایشات محاسبات بسیار طولانی و پیچیدهای احتیاج است.
اثرات عمق چاه در تصفیه آب
اقشار متعدد زمین، خود عامل اصلی در تصفیه آبهای آلوده است، اگر عمق چاه ۱۰ متر باشد، این ضخامت زمین نمیتواند چاه را از آلودگیهای موجود در سطح زمین محفوظ نگهدارد، اما اگر این عمق به ۲۰ تا ۲۵ متر برسد، بایستی انتظار داشت که تصفیه طبیعی صورت بگیرد و آلودگیهای موجود در سطح زمین عملا قادر به رسوخ در آب چاه نشوند. در صورت تماس فاضلاب با آبهای زیرزمینی، مقادیر بیشتر آنیونها به خصوص نیترات و کلرورها در آنها بالا خواهد رفت و این امر یکی از بهترین علائم هشدار دهنده است.
مبرهن است در صورت این آلودگی علاوه بر آنیونها و کاتیونها برخی از انواع باکتریها و ویروسهای فاضلاب نیز میتوانند وارد جریان آبهای زیرزمینی شوند. میتوان انتظار داشت که در شرایط مطلوب، زمین، قادر به تصفیه طبیعی ۹۹ درصد آلودگیها باشد. اما برای اینکه زمین قادر به این تصفیه طبیعی باشد، بایستی روش و چگونگی دفع فاضلاب را با دقت زیاد با احتساب جوانب امر صورت گیرد.